Λόγου Ευχέρεια - Κέντρο Λογοθεραπείας, Εργοθεραπείας, Ειδικής Αγωγής

       Η σίτιση στα πρόωρα βρέφη 

                             Πρότυπο θηλασμού:

Ο Παγκόσμιος οργανισμός υγείας υποστηρίζει το μητρικό θηλασμό αναφέροντας οτι  θα πρέπει να θηλάζει το βρέφος τους πρώτους έξι μήνες και να συνδιάζει στην συνέχεια το θηλασμό με την ημιστέρεα και την στέρεα τροφή για απογαλακτισμό. Το μητρικό γάλα είναι ότι πιο κατάλληλο για τις αναγκες του βρέφους. Τα συστατικά του γάλακτος είναι σημαντικά για την ομαλή ανάπτυξη του εγκεφάλου. Κατά τον πρώτο χρόνο ζωής ο εγκέφαλος του βρέφους διπλασιάζεται σε μέγεθος, όπως επίσης υπάρχει και η μυελίνωση των νέυρων. 

Συστατικά όπως η ταυρίνη, η χοληστερόλη και τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για την σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου. Δεκάδες ενεργά ένζυμα, οι ανοσολογικές ιδιότητες, η συνεισφορά στην προστασία κατά των λοιμώξεων, και η προστασία κατά των αλλεργιών, είναι οι λόγοι οι οποίοι κάνουν τον θηλασμό κάτι περισσότερο από αναγκαίο για το βρέφος. 

Οι τρείς παράγοντες που καθορίζουν τον μητρικό θηλασμό: 

• Η ανατομική δομή του μαστού και την ανάπτυξη των κυττάρων που παράγουν το γάλα, των πόρων και της θηλής του μαστού. 
• Η μεταφορά του γάλακτος από τα κύτταρα παραγωγής στην θηλή. 
• Το ξεκίνημα και την διατήρηση του ροής του γάλακτος.   

Αναπνοή και Κατάποση: 

Η κατάποση σε ένα φυσιολογικό νεογνό εξαρτάται απο μια πολύπλοκη διαδικασία που επιτρέπει την κίνηση της τροφής μέσα στην στοματική κοιλότητα, στον φάρυγγα, στην συνέχεια στον ισοφάγο και στο κατώτερο πεπτικό σύστημα. Η ανατομικές και φυσιολογικές ανωμαλίες που επηρεάζουν την μία περιοχή πιθανό είναι να επηρεάζουν και την άλλη περιοχή. 

Έτσι, οι δυσκολίες σίτισης μπορεί αρχικά να παρουσιάζονται στην αναπνοή.  Εξαιτίας αυτού, η αξιολόγιση της ανω αναπνευστικής οδού και της γαστρεντερικής οδού είναι συχνά αναγκαία. 

Η αναπνευστική οδός και ο γαστρεντερικός σωλήνας μοιράζονται τον φάρυγγα, ο οποίος εξυπηρετεί σαν αγωγός τόσο για την αναπνοή όσο και για την σίτιση.

Η αναπνοή είναι ένα σύστημα το οποίο είναι το πιο ανώριμο και εύθραυστο καθώς ενδομήτρια οι πνεύμονες του νεογνού είναι γεμάτοι με αμνιακό υγρό. 

Η αναπνευστική οδός και ο γαστρεντερικός σωλήνας μυράζονται τον φάρυγγα, ο οποίος εξυπηρετεί σαν αγωγός τόσο για την αναπνοή όσο και για την σίτιση. 

Η ρινική αναπνοή είναι παρούσα σε όλα σχεδόν τα ανθρώπινα βρέφη κατά την γέννηση. Το πιπίλισμα και η κατάποση μπορεί να προχωρήσει μέσω μιας ενέργειας της γλώσσας και των παριών με το να αντλούν το γάλα χωρίς διακοπή της αναπνοής. Αυτός ο μηχανισμός συνεχίζει μέχρι και τους 6 μήνες της ζωής. Η οξυγόνωση κατά την διάρκεια του θηλασμού μελετήθηκε σε 150 βρέφη από τους Rosen, Glaze & Frost (1984). Κατά την διάρκεια της σίτισης 16 στα 150 βρέφη δηλαδή 10,6% είχε επεισόδιο υποδερμικό που σε ορισμένες από τις περιπτώσεις σχετίζονται με την βραδυκαρδία. 

  Τι θα πρέπει να ξέρουμε για τα πρόωρα βρέφη;

• Στα μωρά που είναι πρόωρα παρατηρούμε κάμψη του σώματος τους (υποτονία )ή έκταση του σώματος (υπέρτονία).
• Τα μωρά με προωρότητα έχουν χαλαρό μυικό τόνο στο στόμα και στο σώμα που τείνει σε υποτονία και φαίνεται πιο έντονα μετά τους πέντε με έξι μήνες. 
• Τα πρόωρα βρέφη δεν θηλάζουν πάνε απευθείας στο μπουκάλι καθώς δεν είναι νευρολογικά ώριμα για να αναζητήσουν την θηλή (αντανακλαστικό αναζήτησης)και να θηλάσουν (αντανακλαστικό θηλασμού).  Το δύσκολο κομμάτι είναι η αναπνοή καθώς υπάρχει δυσκολία στον συντονισμό των κινήσεων. 
• τα πρόωρα βρέφη δεν έχουν καλή ρινική αναπνοή. 
• Ένα πρόωρο νεογνό χρειάζεται υποστήριξη στούς ώμους και στον κορμό κατά την διάρκεια της σίτισης προκειμένου να μπορεί να σιτιστεί. 
• Ένα πρόωρο βρέφος όταν ερεθίσουμε τα χείλη του δεν ανοίγει το στόμα του αυτό αυτομάτος μας δείχνει ότι το νεογνό δεν μπορεί να συγχρονήσει τα χείλη του με την γλώσσα του και δεν είναι αρκετά ώριμο για να θηλάσει.

Το κάθε βρέφος αναπτύσσεται διαφορετικά ,αν σας προβληματίζει κάτι σχετικά με την σίτιση ή και την ανάπτυξη του παιδιού σας όσον αφορά την γλωσσική ικανότητα απευθυνθείτε σε ένα λογοθεραπευτή.   

  

                                                                                                                       Σκριάπα Ελένη

                                                                                             Ψυχολόγος- Λογοθεραπεύτρια

                                                                                   Σολωμού 13Α & Περιστάσεως

                                                                                                Νίκαια, Αθήνα

                                                                                         logoueuxereia@gmail.com

Βιβλιογραφία

• Arvedson J. Brodsky L. (2002) Pediatric Swallowing and  Feeding:  Assessment and Management. Dealer Gengage Learning, New York.
• Dare A., Donovan M. (2000) Πρακτικός οδηγός διατροφής παιδιών. Αθήνα, εκδόσεις Παρισιάνου. 
• Ζαμπέλας Α. (2003) Η διατροφή στα στάδια της ζωής. Αθήνα, Ιατρικές Εκδόσεις ΠΧ Πασχαλίδης.
• Jean E. Ashland (2001). Feeding Interactions and Feeding Outcomes: Bottle Feeding Premature Infants. Swallowing and Swallowing Disorders. 
• Suzanne M. Thoyre (2003) The Early Feeding Skills Assessment for Preterm Infants